Property Knowledge | लग्नानंतर वडिलांचे घर सोडून पतीच्या घरी गेल्यामुळे भारतात मुलींना ‘परकीय संपत्ती’ म्हटले जाते. त्यामुळे वडिलांच्या मालमत्तेवर त्याचा अधिकार नाही, असे मानले जाते. पण खरंच मुलींचा वडिलांच्या मालमत्तेवर हक्क नाही की लग्नानंतर वडिलांच्या मालमत्तेवरचा त्यांचा हक्क गमावला जातो?
याचे उत्तर जाणून घ्यायचे असेल तर भारत सरकारने १९५६ मध्ये हिंदू उत्तराधिकार कायदा संमत केला. हा कायदा भारतातील मालमत्तेच्या विभागणीशी संबंधित होता. या कायद्यानुसार हिंदू, बौद्ध, जैन आणि शीख धर्मियांमध्ये संपत्तीचे वाटप, वारसा आणि वारसा यासंबंधीचे कायदे निश्चित करण्यात आले आहेत. १९५६ च्या हिंदू उत्तराधिकार कायद्यानुसार वडिलांच्या मालमत्तेवर मुलींचा कोणताही अधिकार नव्हता.
मालमत्तेवर मुलीचा हक्क
सरकारने २००५ मध्ये हिंदू उत्तराधिकार कायदा २००५ म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या कायद्यात सुधारणा केली होती. यानुसार वडिलांच्या मालमत्तेत मुलींना मुलांइतकाच अधिकार मिळतो. पण विवाहित मुलींच्या बाबतीत हा कायदा काय सांगतो? वडिलांच्या मालमत्तेवर विवाहित मुलींचाही हक्क आहे का?
वडिलांच्या मालमत्तेत मुलींना समान अधिकार
वडिलांच्या मालमत्तेत मुलींचा हक्क कधी नसतो?
1. जर वडिलांनी हयात असताना इच्छापत्र केले असेल, ज्यामध्ये त्याने संपूर्ण मालमत्ता मुलाच्या नावावर हस्तांतरित केली असेल तर मुलगी मालमत्तेवर कोणताही दावा किंवा हक्क सांगू शकत नाही. पण इच्छानसेल तर ती मालमत्तेवर आपला हक्क सांगू शकते.
2. वडिलोपार्जित मालमत्तेवर मुलीचा हक्क आहे, परंतु, त्याने निर्माण केलेल्या मालमत्तेवर वडिलांचा पहिला अधिकार आहे. त्यामुळे वडील आपली मालमत्ता आपल्या इच्छेनुसार कोणालाही देऊ शकतात.
3. वडिलांच्या मालमत्तेवर फौजदारी गुन्हा दाखल असेल तर मुलगी किंवा कुटुंबातील अन्य सदस्य त्यावर ताबा मिळवू शकत नाही.
१९५६ मध्ये हिंदू वारसा कायदा लागू होण्यापूर्वी वडिलांचे निधन झाल्यास वडिलांच्या मालमत्तेवर मुलींचा हक्क नाही, असा निकाल मुंबई उच्च न्यायालयाने गेल्या महिन्यात दिला होता. १९५६ चा कायदा लागू होण्याआधीच या व्यक्तीचा मृत्यू झाला असल्याने त्याच्या मृत्यूच्या वेळी अस्तित्वात असलेल्या कायद्यांनुसार त्याच्या मालमत्तेचे वाटप करण्यात आले, जे मुलींना वारस दार म्हणून मान्यता देत नाहीत, असे निरीक्षण न्यायालयाने नोंदवले.
Disclaimer: म्युच्युअल फंड आणि शेअर बाजारातील गुंतवणूक ही जोखमींवर आधारित असते. शेअर मार्केटमध्ये गुंतवणूक करण्यापूर्वी तुमच्या आर्थिक सल्लागाराचा सल्ला नक्की घ्या. कोणत्याही आर्थिक नुकसानीस महाराष्ट्रनामा डॉट कॉम जबाबदार राहणार नाही.
