Iran Vs Israel | ईरान-इजरायली युद्धाने जगभर तणाव निर्माण केला आहे. कारण क्रूड ऑईलच्या किंमतींमध्ये वाढ झाली आहे आणि ही वाढ पुढेही सुरू राहण्याची शक्यता आहे. यामुळे जगभरातील शेयर बाजारांवर ही परिणाम झाले आहेत. जर दोन्ही देशांमधील युद्ध वाढले तर जागतिक पुरवठा साखळीवर प्रभाव पडू शकतो आणि जागतिक पातळीवर महागाईचा धोका वाढू शकतो. काही देशांची अर्थव्यवस्था मंदावू शकते.
जर भारताबद्दल चर्चा केली तर दोन्ही देशांसोबत भारताचा देखील मोठा व्यापार आहे. भारत या दोन्ही देशांकडून अनेक गोष्टी मागवतो. त्याचवेळी, जर जागतिक पुरवठा साखळी प्रभावित झाली तर भारतावर ही याचा परिणाम दिसून येईल. भारतात कच्चा तेल पुरवठा प्रभावित झाल्याने महागाई वाढू शकते. तथापि, भारत मोठ्या प्रमाणात कच्चा तेल इराणकडून घेत नसला तरी, पुरवठा साखळी प्रभावित झाल्यास निर्यात महाग होऊ शकते.
भारताला टेन्शन चे कारण?
ईरान जगभरात कच्च्या तेलाचे 3 टक्के उत्पादन करतो, पण ईरान आणि मध्य पूर्वाच्या मार्गाने अनेक गोष्टी भारतात येतात.मीडिया रिपोर्ट्स सांगतो की इजरायल आणि ईरान मधील वाढत्या ताणामुळे भारताच्या निर्यातीमध्ये 40 ते 50 टक्के महागाई होऊ शकते. तर ET च्या एका रिपोर्टमध्ये तज्ञांच्या हवालेने सांगितले आहे की यामुळे भारताच्या निर्यातीवर 15 ते 20 टक्के खर्च वाढू शकतो.
क्रूड ऑइल बद्दल इतका मोठा ताण
कच्च्या तेलाच्या बाबतीत ८५ टक्के हिस्सा भारत आयात करतो. त्यामुळे, जरी ईराणकडून थेट आयात कमी झाली तरी, संघर्षामुळे जागतिक किंमतीत वाढ झाल्याने कच्च्या तेलाच्या आयाताची किंमत वाढणार आहे. जागतिक तेलाचा सुमारे २०% हिस्सा होर्मुज जलमार्गाद्वारे जातो, जो उत्तरेत ईराण आणि दक्षिणेस अरब द्विपाच्या दरम्यान आहे. अशा परिस्थितीत जलमार्गात कोणत्याही प्रकारच्या अडथळ्यामुळे पाठवणूक आणखी प्रभावित होईल.
फ्लाइटची किंमत वाढणार
पाकिस्तानचं हवाई क्षेत्र भारतासाठी आधीच बंद आहे आणि आता इरानचं हवाई क्षेत्र बंद झाल्यावर फ्लाइटचा खर्च अधिक वाढू शकतो, याचा परिणाम भारतीय एअरलाइन्स कंपन्यांवर होईल आणि प्रवाशांसाठी तिकीटे महाग पडू शकतात.
ईराण आणि इजरायलशी भारताचा किती मोठा व्यापार?
इजरायलशी व्यापाराच्या बाबतीत भारताने वित्तीय वर्ष 2025 मध्ये इजरायलला 2.1 अब्ज डॉलर्सच्या वस्तू निर्यात केल्या आहेत, तर 1.6 अब्ज डॉलर्सच्या वस्तू आयात केल्या आहेत. तर ईराणला भारताने 1.2 अब्ज डॉलर्सचा निर्यात केला आहे आणि 441.9 मिलियन डॉलर्सच्या वस्तू आयात केल्या आहेत. असे म्हटले जाऊ शकते की दोन्ही देशांना मिळून भारत सुमारे 5 अब्ज डॉलर्सचा व्यापार करतो.
भारत इजरायलकडून काय-काय मागवतो?
भारत इजरायलला तराशिलेले हिरे, ज्वेलरी, उपभोक्ता इलेक्ट्रॉनिक्स आणि अभियंती सामग्री पुरवतो. त्याचवेळी, इजरायल भारताला मोठ्या प्रमाणात लष्करी शस्त्र निर्यात करतो. इजरायल भारताचा 32 वा सर्वात मोठा व्यापारी भागीदार आणि एक प्रमुख संरक्षण पुरवठादार आहे.
स्टॉकहोम इंटरनॅशनल पीस रिसर्च इन्स्टिट्यूटच्या एका रिपोर्टमध्ये दिलेल्या आकडेवारीनुसार, गेल्या 10 वर्षांत भारताने इस्राईलकडून रडार, सर्वेक्षण आणि लढाऊ ड्रोन्स आणि क्षेपणास्त्रं यासह सुमारे ३ अब्ज डॉलरचे लष्करी हार्डवेअर आयात केले आहे. तसेच, भारत इस्राईलकडून मोती, मौल्यवान रत्ने, इलेक्ट्रिकल, इलेक्ट्रॉनिक्स उपकरणे, खतं, रासायनिक उत्पादनांचाही आयात करत आहे.
भारत ईरानमधून काय आयात करतो?
इजराएलच्या बाहेर, इरानमधूनही भारत व्यापार करतो. इरानमधून कच्चा तेल, सुके मेवे, रासायनिक पदार्थ आणि काचाचे भांडे भारतात येतात. तर भारताकडून इरानमध्ये जाणाऱ्या मुख्य वस्तूंच्या गोष्टीकरण केल्यास बासमती तांदळाचा इरान मोठा आयातक आहे. बासमती तांदळाबरोबरच भारत इरानला चहा, कॉफी आणि साखरेचाही निर्यात करतो.
