Railway Ticket Booking | केंद्रीय अर्थसंकल्प 2024-25 जवळ आला असताना भारतीय रेल्वे ज्येष्ठ नागरिकांसाठी रेल्वे भाड्यात सवलत आणणार का, हा अनेकांच्या मनात एक महत्त्वाचा प्रश्न आहे. परवडणाऱ्या प्रवासाच्या पर्यायांवर अवलंबून असलेल्या देशभरातील लाखो वयोवृद्ध व्यक्तींवर याचा थेट परिणाम होत असल्याने हा मुद्दा महत्त्वाचा आहे.
भारतीय रेल्वेने मार्च 2020 मध्ये ज्येष्ठ नागरिकांना देण्यात येणारी रेल्वे भाड्यावरील सवलत मागे घेण्याचा निर्णय घेतला होता. या निर्णयामुळे महिला ज्येष्ठ नागरिकांना 50 टक्के तर पुरुष व तृतीयपंथी ज्येष्ठ नागरिकांना त्यांच्या रेल्वे भाड्यात 40 टक्के सवलत देण्याची प्रथा संपुष्टात आली. या सवलती मागे घेतल्यापासून ज्येष्ठ नागरिकांना इतर प्रवाशांप्रमाणेच संपूर्ण भाडे भरावे लागत आहे. रेल्वेच्या नियमांनुसार, 60 किंवा त्यापेक्षा जास्त वयोगटातील पुरुष आणि तृतीयपंथी आणि 58 किंवा त्यापेक्षा जास्त वयाच्या महिलांना ज्येष्ठ नागरिक म्हणून वर्गीकृत केले जाते.
सबसिडीबाबत रेल्वेमंत्र्यांचे वक्तव्य
केंद्र सरकारने यापूर्वीही अनेकदा आपली भूमिका स्पष्ट केल्याने ज्येष्ठ नागरिकांना आता रेल्वे भाड्यात फारशी सवलत मिळत नसल्याचे दिसून येत आहे. रेल्वेच्या सर्व प्रवाशांना भाड्यात 55 टक्के सवलत मिळत आहे, या सरकारच्या याच युक्तिवादाचा पुनरुच्चार रेल्वेमंत्र्यांनी केला. एखाद्या मार्गाच्या रेल्वे तिकिटाची किंमत 100 रुपये असेल तर रेल्वेकडून केवळ 45 रुपये आकारले जात आहेत, म्हणजेच प्रत्येक प्रवाशाला 100 रुपयांच्या तिकिटावर 55 रुपयांची सवलत दिली जात आहे.
हजारो कोटी रुपयांची बचत होत आहे
ज्येष्ठ नागरिकांना देण्यात येणारी सूट बंद करून रेल्वे मोठ्या पैशांची बचत करत आहे. गेल्या वर्षी रेल्वेने आरटीआयच्या उत्तरात ही माहिती दिली होती. 30 मार्च 2020 ते 31 मार्च 2022 या कालावधीत ज्येष्ठ नागरिकांकडून 3,464 कोटी रुपयांचे उत्पन्न मिळाले आहे. यात सवलती मागे घेतल्यामुळे 1,500 कोटी रुपयांची अतिरिक्त बचत झाली आहे.
अर्थसंकल्प 2024 मध्ये भारतीय रेल्वे ज्येष्ठ नागरिकांसाठी सवलती परत आणणार का, हा प्रश्न केवळ धोरणाचा विषय नसून सामाजिक मूल्ये आणि प्राधान्यक्रमांचे प्रतिबिंब आहे. वृद्धांची काळजी, सामाजिक समता आणि उत्तरदायी प्रशासनाप्रती आपली बांधिलकी दर्शविण्याची ही एक महत्त्वपूर्ण संधी आहे असं प्रवाशांचं म्हणणं आहे.
