Property Knowledge | कोणतीही व्यक्ती केवळ स्वत:साठीच नव्हे, तर आपल्या कुटुंबासाठीही कमावते. त्यानेही एखादी मालमत्ता बांधली तर ती केवळ स्वत:साठी नाही, तर कुटुंबालाही त्याचा फायदा होतो. पण जर एखाद्या विवाहित पुरुषाचा मृत्यू झाला तर त्याची संपूर्ण संपत्ती पत्नीची आहे का? किंवा त्यांनी निर्माण केलेल्या मालमत्तेवर त्यांच्या आई-वडिलांचा हक्क आहे का? भारतीय कायद्याने याबाबत स्पष्टपणे माहिती दिली आहे.
मालमत्तेत पत्नी, मुले आणि आई हे प्रथम श्रेणीचे वारसदार
हिंदू वारसा कायद्यानुसार पुरुषाच्या मालमत्तेत पत्नी, मुले आणि आई हे प्रथम श्रेणीचे वारसदार आहेत. एखाद्या व्यक्तीचा मृत्यू झाला तर त्याची संपत्ती प्रथम श्रेणीच्या वारसांमध्ये समान वाटली जाते. या कायद्यांतर्गत काय व्यवस्था देण्यात आली आहे, हे सविस्तर जाणून घेऊया.
मुलाच्या मालमत्तेवर आई-वडिलांचा कसा हक्क
मृत व्यक्तीची आई, पत्नी आणि मुले जगली तर ती संपत्ती आई, पत्नी आणि मुलांमध्ये समान वाटली जाते. रिअल इस्टेट कंपनी मॅजिक ब्रिक्सच्या म्हणण्यानुसार, मुलांच्या मालमत्तेवर पालकांचा पूर्ण अधिकार नसतो. मात्र, मुलांचा अकाली मृत्यू झाल्यास आणि इच्छा नसल्यास पालक आपल्या मुलांच्या मालमत्तेवर आपला हक्क सांगू शकतात.
हिंदू वारसा हक्क कायद्या
हिंदू वारसा हक्क कायद्याच्या कलम ८ मध्ये मुलाच्या मालमत्तेवर पालकांचा अधिकार स्पष्ट करण्यात आला आहे. याअंतर्गत मुलाच्या मालमत्तेची आई हा पहिला वारस दार असतो, तर वडील हा मुलाच्या मालमत्तेचा दुसरा वारस दार असतो. अशा वेळी मातांना प्राधान्य दिले जाते. मात्र, पहिल्या वारसदारांच्या यादीत कोणी नसल्यास दुसऱ्या वारसदाराचे वडील मालमत्तेचा ताबा घेऊ शकतात. इतर वारसदारांची संख्या मोठी असू शकते.
विवाहित आणि अविवाहित असताना वेगवेगळे नियम
हिंदू वारसा कायद्यानुसार मुलाच्या मालमत्तेवर पालकांच्या अधिकारात लिंगाची भूमिका असते. जर मृत व्यक्ती पुरुष असेल तर त्याची मालमत्ता वारस दार, त्याची आई आणि दुसरा वारस दार, त्याचे वडील यांना हस्तांतरित केली जाईल. जर आई हयात नसेल तर ही मालमत्ता वडील आणि त्यांच्या सह-वारसांना हस्तांतरित केली जाईल.
इच्छापत्राशिवाय मरण पावली असेल तर…
जर मृत व्यक्ती हिंदू विवाहित असेल आणि इच्छापत्राशिवाय मरण पावली असेल तर त्याच्या पत्नीला हिंदू उत्तराधिकार कायदा 1956 नुसार मालमत्तेचा अधिकार मिळेल. अशा परिस्थितीत त्याच्या पत्नीला श्रेणी १ चा वारस दार मानले जाईल. ती इतर कायदेशीर वारसांसोबत मालमत्तेची समान वाटणी करेल. जर मृत महिला असेल तर ती मालमत्ता प्रथम तिच्या मुलांना आणि पतीला, दुसर्यांदा तिच्या पतीच्या वारसांना आणि शेवटी तिच्या पालकांना हस्तांतरित केली जाईल.
महत्वाचं : तुम्हाला हा लेख/बातमी आवडली असेल तर नक्की शेअर करा आणि महाराष्ट्रनामाला फॉलो करा. तसेच शेअर बाजारातील गुंतवणुकीसंदर्भात तज्ज्ञांनी दिलेल्या सल्ल्याशी आमचा काहीही संबंध नाही. शेअर मार्केटमध्ये गुंतवणूक करण्यापूर्वी तुमच्या आर्थिक सल्लागाराचा सल्ला नक्की घ्या. शेअर खरेदी/विक्री हा बाजार तज्ज्ञांचा सल्ला आहे. म्युच्युअल फंड आणि शेअर बाजारातील गुंतवणूक ही जोखमींवर आधारित असते. त्यामुळे कोणत्याही आर्थिक नुकसानीस महाराष्ट्रनामा डॉट कॉम जबाबदार राहणार नाही.
