7th Pay Commission | केंद्रीय कर्मचाऱ्यांना सातव्या वेतन आयोगानंतर नवा वेतन आयोग लागू करण्याची मागणी होत आहे. मात्र, तसे होईल की नाही हे सांगणे कठीण आहे. पण, यादरम्यान एक चांगली बातमी येत आहे. सातव्या वेतन आयोगाच्या शिफारशींच्या आधारे केंद्रीय कर्मचाऱ्यांच्या किमान वेतनात वाढ करण्यासाठी फिटमेंट फॅक्टर वाढवण्याचा विचार केला जाऊ शकतो.
फिटमेंट फॅक्टर मूळ वेतनाच्या 2.57 पट आहे. परंतु, ती 3 पटीने वाढवता येऊ शकते. मात्र, ही मागणी 2017 पासून सातत्याने होत आहे. परंतु, त्यावर अद्याप कोणताही निर्णय झालेला नाही. सूत्रांच्या माहितीनुसार, सरकार लवकरच या मूडमध्ये आहे. जर फिटमेंट 3 पट असेल तर केंद्रीय कर्मचाऱ्यांचे किमान वेतन 27,000 रुपयांपर्यंत पोहोचू शकते. सध्या लेव्हल-१ मधील केंद्रीय कर्मचाऱ्यांचे किमान वेतन 18,000 रुपये आहे.
बेसिक पगारावर फिटमेंट फॅक्टर लावला जातो
केंद्रीय कर्मचाऱ्यांचे वेतन ठरविण्यात फिटमेंट फॅक्टरची सर्वात मोठी भूमिका असते. सातव्या वेतन आयोगाच्या शिफारशींनुसार केंद्रीय कर्मचाऱ्यांचे एकूण वेतन भत्त्यांव्यतिरिक्त बेसिक सॅलरी आणि फिटमेंट फॅक्टरवरून ठरवले जाते. म्हणजेच केंद्रीय कर्मचाऱ्यांचे वेतन अडीचपट मोजले जाते.
फिटमेंट फॅक्टरची भूमिका काय आहे?
सातव्या वेतन आयोगाच्या शिफारशींनुसार फिटमेंट फॅक्टर 2.57 आहे. केंद्रीय कर्मचाऱ्यांचे वेतन ठरविताना महागाई भत्ता (DA), प्रवास भत्ता (TA), घरभाडे भत्ता (HRA) यांसारख्या भत्त्यांव्यतिरिक्त फिटमेंट फॅक्टरला 2.57 ने गुणाकार करून मूळ वेतनाची गणना केली जाते.
उदाहरणार्थ- केंद्रीय कर्मचाऱ्याचे मूळ वेतन 18,000 रुपये असेल तर भत्ते वगळून त्याचे वेतन 18,000 x 2.57 = 46,260 रुपये असेल. फिटमेंट फॅक्टर 3 असेल तर त्याचा नक्कीच फायदा होईल. फिटमेंट वाढवावे, अशी कर्मचाऱ्यांची अनेक वर्षांपासूनची मागणी आहे.
महागाई भत्त्याची गणना
केंद्र सरकारच्या कर्मचाऱ्यांचे वेतन भत्त्याशिवाय निश्चित केले जाते, तेव्हा DA, TA, HRA अशा सर्व प्रकारचे भत्ते जोडले जातात. महागाईमुळे होणाऱ्या नुकसानापासून बचाव करण्यासाठी केंद्रीय कर्मचाऱ्यांसाठी महागाई भत्ता दिला जातो. हे वर्षातून दोनदा निश्चित केले जाते. पहिली वेळ जानेवारी ते जून या कालावधीसाठी आणि दुसरी वेळ जुलै ते डिसेंबर या कालावधीसाठी निश्चित केली जाते.
डीए 3 टक्क्यांनी वाढू शकतो
सरकार वर्षाच्या पहिल्या सहा महिन्यांतील महागाईची सरासरी मोजते, ज्यात जानेवारी ते जून ची गणना केली जाते. त्यानंतर दुसऱ्या सहामाहीत महागाईची सरासरी मोजली जाते. या आधारावर डीए वाढतो. महागाई भत्ता नेहमीच सरासरी महागाईपेक्षा जास्त असतो. सध्या एआयसीसीपीआय निर्देशांक 139.4 अंकांवर आहे. त्यामुळे जुलै 2024 मध्ये महागाई भत्त्यात ३ टक्क्यांनी वाढ होण्याची शक्यता आहे.
डीए मध्ये वाढ झाल्यानंतर त्याच आधारावर टीए वाढतो. डीएमधील वाढ टीएशी देखील संबंधित आहे. त्याचप्रमाणे एचआरएही ठरवला जातो. सर्व भत्त्यांची गणना केल्यावर केंद्रीय कर्मचाऱ्याचे मासिक वेतन तयार केले जाते.
