Bike Taxi Rules | इलेक्ट्रिक बाईक टॅक्सी सेवेसाठी महाराष्ट्र सरकारने नवीन प्रस्तावित नियम आणले आहेत. म्हणजेच सरकार आता राज्यात बाईक टॅक्सी सेवांसाठी नवीन नियम लागू करण्याची तयारी करत आहे. माहितीनुसार, या ड्राफ्ट नियमांची नोटिफिकेशन जाहीर करताना सरकारने 5 जूनपर्यंत हितधारकांपासून आपत्त्या आणि सूचना आमंत्रित केल्या आहेत. 22 मे रोजी ‘महाराष्ट्र बाईक टॅक्सी नियम, 2025’ नावाने एक जीआर च्या भाग म्हणून जाहीर केलेल्या या ड्राफ्ट नियमांचा उद्देश मोटर वाहन अधिनियम, 1988 च्या तरतुदींनुसार टू व्हीलर टॅक्सी सेवांच्या डिजिटल अॅग्रीगेटर्स आणि ऑपरेटरांचे नियमन करणे आहे.
इलेक्ट्रिक-बाइक टॅक्सीं सुरु करण्यास मान्यता मिळाली
बातमी नुसार, महाराष्ट्र मंत्रिमंडळाने 1 एप्रिल रोजी किमान एक लाख लोकसंख्या असलेल्या शहरांसाठी इलेक्ट्रिक-बाइक टॅक्सीं सुरु करण्यास मान्यता दिली आहे. याचा उद्देश मुंबई महानगर क्षेत्र मध्ये 10,000 पेक्षा जास्त आणि राज्यातील इतर भागांत 10,000 पेक्षा जास्त नोकऱ्या निर्माण करणे आहे. तुम्हाला माहित आहे का, बाईक टॅक्सी सेवा हा एक प्रवास आहे, जो प्रवाशांना आणण्यासाठी आणि नेण्यासाठी मोटारसायकल किंवा इतर दोन-चाकी वाहनांचा वापर करते.
फक्त अशा ऑपरेटरनां काम करण्याची परवानगी मिळेल
महाराष्ट्र राज्य परिवहन विभागाच्या वतीने जारी केलेल्या नोटिफिकेशननुसार, फक्त 50 इलेक्ट्रिक बाइक टॅक्सीच्या बेड्याचे लाइसेंसधारी ऑपरेटरांना काम करण्याची परवानगी दिली जाईल. यासाठी अट आहे की टू व्हिलर महाराष्ट्रात नोंदणीकृत असावे आणि विमा, फिटनेस आणि परवाना मानकांचे पालन करणे आवश्यक आहे. नियमांमध्ये जीपीएस ट्रॅकिंग, प्रवाशांसाठी क्रॅश हेल्मेट आणि महिलांसाठी विशेष ड्रायव्हर पर्याय आणि २४x७ नियंत्रण कक्ष यांसारख्या सुरक्षेच्या उपाययोजनांचा सेटअप करणे आवश्यक आहे. तसेच ऑपरेटरांना तक्रार निपटारा प्रणाली ठेवणे आणि ड्रायव्हर्सचे पोलीस सत्यापन सुनिश्चित करणे आवश्यक असेल.
₹5 लाखची सुरक्षा ठेव आणि ₹1 लाखाचे अर्ज शुल्क
सूचना स्पष्टपणे सांगते की, लायसन्सधारकाने पुरेशी मॅनपॉवरसह 24 x 7 नियंत्रण कक्ष ठेवला पाहिजे. संबंधित प्राधिकरणाकडून लायसन्स मिळवल्यानंतर व्यक्ती, भागीदारी फर्म, किंवा कोणतीही नोंदणीकृत कंपनी बाइक टॅक्सी एजन्सीच्या व्यवसायात सामील होऊ शकते. सूचनेनुसार, लायसन्स देण्यासाठी किंवा त्याच्या नूतनीकरणासाठी अर्जकर्‍यांकडून 5 लाख रुपयांची सुरक्षा ठेव आणि 1 लाख रुपयांचे अर्ज शुल्क घेतले जाईल. लायसन्स पाच वर्षांसाठी वैध असेल.
15 किलोमीटर पर्यंतचा प्रवास निश्चित
प्रवासी नियमांच्या अनुसार, रस्त्यावर टॅक्सी चालवण्यास मनाई करण्यात आली आहे आणि पिवळ्या रंगाच्या बाईकवर परावर्तक ‘बाईक टॅक्सी’ साइन असणे आवश्यक आहे. तसेच, प्रवासाची लांबी 15 किलोमीटर निश्चित करण्यात आली आहे. बाईक चालकांकडे व्यावसायिक परवाना असावा लागतो आणि त्यांची वयोमर्यादा 20 ते 50 वर्षांच्या दरम्यान असावी लागते. परवाना धारक चालकांची गुणवत्ता, पोलिस प्रमाणपत्र आणि प्रवाशांसोबतच्या वर्तनाबद्दल जबाबदार असतील. पोलिस प्रमाणपत्र चालक परवाण्याच्या नूतनीकरणाच्या वेळी आणि भरतीच्या वेळी केले जाईल.
2 लाख रुपयांच्या विमा कव्हरेजचा प्रावधान
सेवा पुरवठादारने हे सुनिश्चित करणे आवश्यक आहे की चालक प्रत्येक तीन महिन्यांनी सुरक्षा प्रशिक्षण घेतात, रस्त्यावर टॅक्सी चालवणाऱ्यांनी प्रवाशांना मध्येच उतरू नये, आठ तासांपेक्षा जास्त काम न करावे आणि महिला चालकांची वैयक्तिक संपर्क माहिती प्रवाशांबरोबर सामायिक करू नये. ड्राफ्ट नियम क्षेत्रीय परिवहन प्राधिकरणांना भाडे मर्यादा निश्चित करण्याचे आणि अतिरिक्त स्थानिक अटी लागू करण्याचे अधिकार देते. यामध्ये हेही सांगण्यात आले आहे की सेवा प्रदात्यांनी चालक आणि प्रवाशाच्या आकस्मिक मृत्यूच्या प्रकरणात २ लाख रुपयांचे विमा कव्हरेज प्रदान करावे.
महिला प्रवाशांसाठी महिला चालक निवडण्याची सुविधा
नवीन प्रस्तावित नियमांमध्ये सांगितले आहे की बाईक टॅक्सी सेवा पुरवठादार त्यांच्या अ‍ॅपमध्ये महिला प्रवाशांसाठी महिला चालक निवडण्याची सुविधा प्रदान करणार आहेत, ज्यामुळे सुरक्षिततेत वाढ होईल. अधिसूचनेमध्ये सांगितले आहे की बाईक टॅक्सीची गती 60 किलोमीटर प्रति तासापेक्षा जास्त नसावी आणि चालक आणि प्रवाशांमध्ये एक विभाजक असावा. सेवा पुरवठादारांनी प्रवाशांसाठी पावसाळ्यात सुरक्षा कव्हर प्रदान केले पाहिजे.
