UPI Payment | युनिफाइड पेमेंट्स इंटरफेसने (यूपीआय) भारतातील इलेक्ट्रॉनिक पेमेंट सिस्टममध्ये क्रांती केली आहे. याद्वारे तुम्ही बँक खात्याशी लिंक केलेल्या मोबाइल अॅप्लिकेशनचा वापर करून पेमेंट करू शकता. आपण एका मिनिटापेक्षा कमी वेळात एखाद्या व्यक्तीच्या बँक खात्यात पैसे ट्रान्सफर करू शकता. यूपीआय बऱ्यापैकी सुरक्षित प्लॅटफॉर्म वापरते. यासाठी युजर्संना बँकेत आधीपासून रजिस्टर्ड असलेल्या मोबाईल नंबरचा वापर करून यूपीआयमध्ये नोंदणी करावी लागते.
मात्र सुरक्षित व्यासपीठाची पर्वा न करता, यूपीआयचा वापर व्यवहारांसाठी करताना सावधगिरी बाळगली नाही तर तुमची फसवणूक होऊ शकते. सुरक्षित यूपीआय देयके आणि फसवणूक टाळण्यासाठी, आम्ही येथे नमूद केलेल्या काही गोष्टी लक्षात ठेवणे महत्वाचे आहे.
यूपीआय आयडीची पडताळणी आवश्यक :
आपण आपल्या यूपीआय-सक्षम अॅपद्वारे एखाद्याच्या यूपीआय आयडीवर पैसे हस्तांतरित करू शकता. त्याचप्रमाणे तुमच्या युनिक यूपीआय आयडीद्वारे तुम्ही इतरांकडून पेमेंट मिळवू शकता. योग्य व्यक्तीकडे पैसे ट्रान्सफर करण्यासाठी यूपीआय आयडी योग्य असणं गरजेचं आहे. जेव्हा आपण पेमेंट करता तेव्हा व्यवहार सुरू करण्यापूर्वी रिसीव्हरचा यूपीआय आयडी व्हेरिफाय करा. चुका टाळण्यासाठी, आपण रक्कम हस्तांतरित करण्यापूर्वी 1 रुपयाची एकरकमी रक्कम हस्तांतरित करू शकता आणि अशा प्रकारे व्हेरिफाय देखील केले जाऊ शकते.
क्यूआर कोडद्वारे पैसे देण्यापूर्वी व्हेरिफाय करा :
यूपीआय क्यूआर कोड स्कॅन करून आपण रिसीव्हरकडे देयके हस्तांतरित करू शकता. एकदा आपण क्यूआर कोड स्कॅन केला की, रिसीव्हरचा यूपीआय कोड पेमेंट पेजवर दिसेल. आपण रक्कम हस्तांतरित करण्यापूर्वी आपल्याला क्यूआर कोड व्हेरिफाय करणे आवश्यक आहे. अशीही काही प्रकरणे आहेत जिथे फसवणूक करणार् यांनी त्यांच्या क्यूआर कोडसह व्यापाऱ्याचा क्यूआर कोड बदलला आहे. यामुळे तुम्ही फसवणुकीचे शिकार होऊ शकता. अशी परिस्थिती टाळण्यासाठी, आपण मर्चंट किंवा पेमेंट रिसिव्हरद्वारे व्हेरिफाय आणि सामायिक केलेले क्यूआर कोड वापरावे.
आपला यूपीआय पिन कधीही सार्वजनिक करू नका :
जेव्हा आपण यूपीआय-सक्षम अॅप वापरुन देयके हस्तांतरित करता, तेव्हा व्यवहार प्रमाणित करण्यासाठी एक अद्वितीय पिन आवश्यक असतो. आपल्या बँकेला आपल्या यूपीआय आयडीशी जोडताना आपल्याला एक अनोखा पिन सेट करावा लागेल. तुम्ही तुमचा यूपीआय पिन कोणासोबतही शेअर करू नये.
तुमचा स्मार्टफोन लॉक ठेवा :
तुमचा फोन पासवर्डने लॉक झाला असेल तर त्यामुळे फसवणुकीची शक्यता कमी होते. आपला फोन हरवला की, चुकीच्या हातात जातो, अशा परिस्थितीत आपली फसवणूक होण्याची शक्यता कमी होते. मात्र, आपल्या स्मार्टफोनचा पासवर्ड तुम्हाला अशा प्रकारे ठेवावा लागेल की, कोणालाही सहजासहजी क्रॅक करता येणार नाही. नेहमी तुमचा पासवर्ड बदला.
अनेक यूपीआय अॅप्स वापरणे टाळा :
तुमच्या मोबाईलवर अनेक यूपीआय अॅप्स लोड केल्याने गोंधळ उडू शकतो आणि तुमची चूक होऊ शकते. यूपीआयचे व्यवहार मोफत असल्याने एकापेक्षा जास्त यूपीआय अॅप वापरल्याने तुम्हाला कोणत्याही प्रकारे फायदा होत नाही. बँकबाजारचे मुख्य कार्यकारी अधिकारी आदिल शेट्टी सुचवतात, “यूपीआय इंटरऑपरेबल आहे, याचा अर्थ असा आहे की कोणत्याही बँक किंवा यूपीआय अॅपद्वारे दोन यूपीआय वापरकर्त्यांमध्ये पैसे हस्तांतरित केले जाऊ शकतात. आपल्यापेक्षा वेगळ्या अॅपचा वापर करून एखाद्याला पैसे देताना, आपल्याला त्यांच्या फोन नंबरवर पैसे देण्यास अडचणी येऊ शकतात, परंतु आपण नेहमीच त्यांच्या क्यूआर कोड किंवा त्यांच्या यूपीआय आयडीवर पैसे देऊ शकता.
कधीही अन-वेरिफाइड लिंकवर क्लिक करू नका :
एसएमएस किंवा ईमेलद्वारे प्राप्त झालेल्या लिंकवर क्लिक केल्यामुळे लोकांची फसवणूक झाल्याची अनेक प्रकरणे समोर आली आहेत. आपण आपल्या फोनवर प्राप्त झालेल्या अन-व्हेरिफाइड लिंकवर क्लिक करणे टाळावे. अनेकदा आपली ओळख आणि बँकिंग पासवर्ड/पिन चोरण्यासाठी आपला फोन हॅक करण्यासाठी अशा लिंक्सचा वापर केला जातो. अशा लिंक्स तुम्हाला मिळाल्या तर तुम्ही त्या लगेच डिलीट करू शकता किंवा ब्लॉक करू शकता.
रक्कम वजावटीवर आलेला एसएमएस तपासा :
या सर्व गोष्टी असूनही आपल्या बँक खात्यात होणाऱ्या सर्व व्यवहारांबाबत सावध राहायला हवे. जेव्हा जेव्हा तुम्ही पेमेंट करण्यासाठी यूपीआयचा वापर करता, तेव्हा तुमच्या खात्यातून वजा केलेली रक्कम पडताळण्यासाठी तुम्ही बँकेकडून आलेला एसएमएस तुमच्या रजिस्टर्ड मोबाइल नंबरवर तपासून पाहावा. यूपीआय व्यवहारांशी संबंधित काही अडचणी आल्यास तुम्ही दिलेल्या टोल फ्री क्रमांकावर फोन करून तुमच्या बँकेच्या कस्टमर केअरशी संपर्क साधू शकता. सर्व यूपीआय-सक्षम अॅप्समध्ये एक हेल्पलाइन नंबर आहे.
महत्वाचं: म्युच्युअल फंड आणि शेअर बाजारातील गुंतवणूक ही जोखमींवर आधारित असते. शेअर मार्केटमध्ये गुंतवणूक करण्यापूर्वी तुमच्या आर्थिक सल्लागाराचा सल्ला नक्की घ्या. कोणत्याही आर्थिक नुकसानीस महाराष्ट्रनामा डॉट कॉम जबाबदार राहणार नाही.
