Cheque Bounce Rules | चेक बाऊन्स हा एक प्रकारचा गुन्हा आहे आणि चेक कापण्यापूर्वी आपले बँक खाते तपासण्याची खात्री करा. चेकवर ठेवलेल्या रकमेपेक्षा तुमच्या खात्यात कमी पैसे असतील तर तुमचा चेक बाऊन्स होईल आणि तसे झाल्यास कठोर शिक्षेची तरतूद कायद्यात आहे.
चला तर मग जाणून घेऊया या व्यतिरिक्त इतर कोणती कारणे आहेत, ज्यामुळे चेक बाऊन्स होतो? जर कोणी तुम्हाला बाऊन्स चेक दिला असेल तर त्यावर काय कायदेशीर कारवाई करता येईल? जर तुमचा धनादेश अनादर झाला असेल, तर शिक्षा कशी टाळणार?
ही आहेत चेक बाऊन्सची कारणे
१. एचडीएफसी बँकेच्या वेबसाईटवर अनादर चेकबाबत देण्यात आलेल्या माहितीनुसार अनेक कारणांमुळे चेक अनादर किंवा बाऊन्स होऊ शकतो.
२. चेक जारी करणाऱ्याच्या खात्यात पुरेशी शिल्लक नसल्यास किंवा धनादेशावरील स्वाक्षरी अजिबात जुळत नसल्यास चेक बाऊन्स होऊ शकतो.
३. अनेकदा खाते क्रमांक न जुळल्यास धनादेश अनादरीय ठरतात. फाटलेले धनादेशही बँकेकडून नाकारले जाऊ शकतात.
४. जर चेकची मुदत संपली असेल किंवा जारी करण्याच्या तारखेमध्ये काही अडचण असेल तर चेक बाऊन्स होऊ शकतो.
५. काही वेळा चेक जारी करणाऱ्याने पैसे रोखून धरल्याने धनादेश हा अनादर मानला जातो.
चेक बाऊन्स झाला तर काय होईल?
अनादर किंवा बाऊन्स झाल्यास धनादेशावर दंड आकारला जातो. हे चेक बाऊन्सच्या कारणावर अवलंबून असते. धनादेशाद्वारे देयकाच्या खात्यात अपुऱ्या निधीमुळे चेक बाऊन्स झाल्यास तो निगोशिएबल इन्स्ट्रुमेंट्स अॅक्ट १८८१ च्या कलम १३८ अन्वये गुन्हा आहे. अपुरा निधी असलेल्या खात्याचा चेक जारी केल्याबद्दल देयकावर कारवाई केली जाऊ शकते.
याशिवाय चेक बाऊन्स झाल्यावर बँका दंडही आकारतात. ती प्रत्येक बँकेत वेगवेगळी असते. वेगवेगळ्या रकमेचे अनादर धनादेश दिल्यास बँकांचे वेगवेगळे दंड स्लॅब असू शकतात.
किती वर्षांची शिक्षा आहे?
ज्याव्यक्तीला धनादेश देण्यात आला आहे, ती व्यक्ती धनादेश जारी करणाऱ्यावर खटला दाखल करू शकते किंवा देयकाला तीन महिन्यांच्या आत धनादेश पुन्हा देण्याची परवानगी देऊ शकते. अनादराचा धनादेश दिल्यास दोन वर्षांपर्यंत तुरुंगवासाची शिक्षा होऊ शकते.
तथापि, सामान्यत: कोर्ट 6 महिने किंवा 1 वर्षांपर्यंत कारावासाची शिक्षा देते. तसेच आरोपीला फौजदारी प्रक्रिया संहितेच्या कलम ३५७ अन्वये तक्रारदाराला नुकसान भरपाई देण्याचे निर्देश देण्यात आले आहेत. नुकसान भरपाईची ही रक्कम धनादेशाच्या रकमेच्या दुप्पट असू शकते.
महत्वाचं : तुम्हाला हा लेख/बातमी आवडली असेल तर नक्की शेअर करा आणि महाराष्ट्रनामाला फॉलो करा. तसेच शेअर बाजारातील गुंतवणुकीसंदर्भात तज्ज्ञांनी दिलेल्या सल्ल्याशी आमचा काहीही संबंध नाही. शेअर मार्केटमध्ये गुंतवणूक करण्यापूर्वी तुमच्या आर्थिक सल्लागाराचा सल्ला नक्की घ्या. शेअर खरेदी/विक्री हा बाजार तज्ज्ञांचा सल्ला आहे. म्युच्युअल फंड आणि शेअर बाजारातील गुंतवणूक ही जोखमींवर आधारित असते. त्यामुळे कोणत्याही आर्थिक नुकसानीस महाराष्ट्रनामा डॉट कॉम जबाबदार राहणार नाही.
