Starlink India | एलोन मस्कची सॅटेलाइट आधारित इंटरनेट सेवा Starlink ला भारतात एक आवश्यक परवाना मिळाला आहे. मस्कची कंपनी अनेक वर्षांपासून भारतात आपली सेवा सुरू करू इच्छित आहे. रायटर्सच्या माहितीनुसार भारतीय दूरसंचार मंत्रालयाने मस्कच्या कंपनीला एक महत्त्वाचा परवाना दिला आहे.
या बरोबरच कंपनी भारतामध्ये आपल्या सेवा सुरू करण्याच्या जवळ पोहोचली आहे. स्टारलिंक ही तिसरी कंपनी आहे, जिचे भारताच्या दूरसंचार विभागाने लाइसन्स दिले आहे. यापूर्वी OneWeb आणि रिलायंस जियोला सुद्धा उपग्रह सेवा सुरू करण्याचा लाइसन्स मिळाला आहे.
ज्योतिरादित्य सिंधिया ने काय म्हटलं?
Starlink वर बोलताना केंद्रीय मंत्री ज्योतिरादित्य सिंधिया यांनी म्हटले, ‘Starlink ची सॅटेलाइट सेवा टेलिकम्युनिकेशन च्या गुलदस्त्यातील एका नव्या फुलासारखी आहे. पूर्वी फक्त फिक्स्ड लाईन्स उपलब्ध होत्या आणि त्यांना हाताने फिरवावे लागे. आज आमच्याकडे ब्रॉडबँड कनेक्टिव्हिटीसह मोबाइल कनेक्टिव्हिटी देखील आहे.’
‘ऑप्टिकल फाइबर कनेक्टिव्हिटी देखील स्थापित करण्यात आले आहे. उपग्रह कनेक्टिव्हिटी खूप महत्त्वाची आहे कारण दुर्गम क्षेत्रात आम्ही तारा बसवू शकत नाही किंवा टॉवर लावू शकत नाही, इथे कनेक्टिव्हिटी फक्त उपग्रहाद्वारेच सुधारली जाऊ शकते.’
Starlink काय आहे?
Starlink, इलॉन मस्क यांच्या कंपनी स्पेसएक्सची एक सॅटेलाइट इंटरनेट सेवा आहे. हे लो अर्थ ऑर्बिट (LEO) सॅटेलाइटवर आधारित इंटरनेट सेवा आहे. याच्या मदतीने जगाच्या दूर-दूरच्या ठिकाणी हाई स्पीड इंटरनेट पोहचवता येईल. गेल्या काही काळापासून चर्चेत आहे की स्टारलिंकची सेवा भारतात सुरू होईल.
स्टारलिंक 500 ते 550 किलोमीटरच्या उंचीवर अनेक लहान उपग्रहांच्या माध्यमातून काम करते. हे पहिलेच ठिकाण नाही जिथे भारतात स्टारलिंकची चर्चा होत आहे. कंपनीने 2021 मध्ये भारतात प्री-बुकिंग सुरू केली होती. तथापि, भारत सरकारकडून आवश्यक परवानगी न मिळाल्यामुळे त्या वेळेस कंपनीने प्री-बुकिंग थांबवली होती.
जिओ आणि एअरटेलला बरोबर प्रतिस्पर्ध्या
भारतात या कंपनीचा थेट मुकाबला रिलायंस जिओ आणि भारती एअरटेलच्या OneWeb च्या प्रतिस्पर्ध्या सोबत असेल. तथापि, अलीकडेच स्टारलिंकने या दोन कंपन्यांशी भागीदारी करण्याची घोषणा केलेली आहे. ही घोषणा स्टारलिंकच्या किट आणि हार्डवेअर वितरणाबाबत आहे. स्टारलिंक अनेक देशांमध्ये उपलब्ध आहे आणि भारतात त्याची सेवा सुरु होण्यात अजून वेळ आहे.
जरुरी परवाना मिळाल्यानंतरही सॅटेलाइट स्पेक्ट्रमच्या चित्रात स्पष्टता आलेली नाही. सॅटेलाइट स्पेक्ट्रम वितरित झाल्यानंतरच कोणतीही कंपनी भारतात आपली सेवा सुरू करू शकणार आहे. येथे स्पेक्ट्रम वाटपाच्या पद्धतीवर एक आव्हान आहे. ज्या ठिकाणी जिओ आणि एयरटेल पारंपरिक पद्धतीने स्पेक्ट्रमच्या लिलावाची मागणी करत आहेत, तिथे Starlink प्रशासनात्मक पद्धतीने वाटपाची मागणी करत आहे.
फायदे आणि किंमत
आता प्रश्न आहे की Starlink किंवा सॅटेलाइट इंटरनेटमुळे लोकांना काय फायदा होईल. रिमोट क्षेत्रामध्ये यामुळे कनेक्टिव्हिटी सोपी होईल. विशेषत: अशा ठिकाणी जिथे टॉवर लावणे किंवा ब्रॉडबँडची सेवा पोहोचविणे कठीण आहे. सॅटेलाइट इंटरनेटमुळे अशा क्षेत्रामध्ये सुधारणाही उपलब्ध असेल.
तथापि, ही सेवा कोणत्या किमतीवर सुरू केली जाते, हे देखील एक मोठं प्रश्न आहे. आतापर्यंतच्या अंदाजानुसार कंपनीची सेवा महाग असेल. स्टारलिंकच्या किटसाठी तुम्हाला चांगली रक्कम मोजावी लागू शकते. तसंच मासिक किंवा वार्षिक योजना नियमित ब्रॉडबँड योजनांच्या तुलनेत खूप महाग असतील.
