
7th Pay Commission | मार्चमध्ये केंद्रीय कर्मचाऱ्यांचा महागाई भत्ता वाढणार आहे. त्यात 4 टक्के वाढ होणार आहे. एकूण महागाई भत्ता 50 टक्क्यांपर्यंत पोहोचेल. परंतु, त्यानंतर हिशोब बदलणार आहे. मार्चमध्ये महागाई भत्ता वाढल्यानंतर त्याची मोजणी नव्या पद्धतीने केली जाणार आहे.
पुढील महागाई भत्त्याची मोजणीची आकडेवारी 29 फेब्रुवारीपासून येण्यास सुरुवात होणार आहे. जुलै 2024 मध्ये महागाई भत्त्यात झालेली वाढ नव्या पद्धतीने किंवा नव्या फॉर्म्युल्याद्वारे मोजली जाईल. यामागे एक कारण आहे, किंबहुना महागाई भत्त्याच्या 50 टक्क्यांपर्यंत पोहोचल्यानंतर तो शून्य (0) पर्यंत कमी होईल.
केंद्रीय कर्मचाऱ्यांना सध्या 46 टक्के महागाई भत्ता मिळत आहे. नुकत्याच झालेल्या एआयसीपीआय निर्देशांकाच्या आकडेवारीवरून हे स्पष्ट झाले आहे की, यंदाही महागाई भत्त्यात 4 टक्के वाढ झाली आहे. मात्र, त्याला अद्याप केंद्रीय मंत्रिमंडळाची मंजुरी मिळालेली नाही. एप्रिल च्या पगारापासून कर्मचाऱ्यांना वाढीव डीएचा लाभ मिळणार आहे. परंतु, त्याची अंमलबजावणी 1 जानेवारी 2024 पासून होणार आहे. दरम्यान, पुढील तयारी सुरू झाली आहे. जानेवारीनंतर महागाई भत्त्यात पुढील वाढ जुलै 2024 मध्ये होणार आहे. या महागाई भत्त्याचे गणित बदलू शकते. कारण, 50 टक्के महागाई भत्ता मिळाल्यानंतर तो शून्यावर येईल आणि नवीन महागाई भत्त्याची गणना 0 पासून सुरू होईल.
महागाई भत्ता म्हणजे काय?
केंद्र आणि राज्य सरकारच्या कर्मचाऱ्यांना राहणीमानाचा दर्जा सुधारण्यासाठी महागाई भत्ता (DA) मिळतो. महागाई भत्त्याची गणना महागाईच्या प्रमाणात केली जाते. कर्मचाऱ्याला त्यांचे जीवनमान सुधारण्यासाठी भत्ता म्हणून डीए वेतन रचनेचा भाग ठेवले जाते. केंद्रीय कर्मचारी, सार्वजनिक क्षेत्रातील कर्मचाऱ्यांना महागाई भत्ता (DA) आणि पेन्शनधारकांना महागाई भत्ता दिला जातो. हीच रचना राज्यांनाही लागू होते.
डीएची गणना आधार वर्षाच्या नवीन मालिकेवरून केली जाते
कामगार मंत्रालयाने 2016 मध्ये सातवा वेतन आयोग लागू झाल्यानंतर महागाई भत्त्याच्या मोजणीच्या सूत्रातही बदल केला. कामगार मंत्रालयाने महागाई भत्त्याचे (WRI-Wage Rate Index) आधार वर्ष 2016 मध्ये सुधारित केले आणि डब्ल्यूआरआयच्या जुन्या मालिकेच्या जागी आधार वर्ष 2016=100 सह वेतन दर निर्देशांकाची नवीन मालिका जाहीर केली.
महागाई भत्त्याची गणना कशी केली जाते?
सातव्या वेतन आयोगाच्या महागाई भत्त्याचा सध्याचा दर मूळ वेतनाशी गुणाकार करून महागाई भत्त्याची रक्कम मोजली जाते. जर तुमचा मूळ पगार 56,900 डीए (56,900×46)/100 रुपये असेल तर सध्याचा दर 46% आहे. महागाई भत्त्याची टक्केवारी = गेल्या 12 महिन्यांतील सीपीआयची सरासरी – 115.76 . आता जे येईल ते 115.76 ने विभागले जाईल. येणारी संख्या 100 ने गुणाकार केली जाईल.
पगारावर किती डीए मिळणार याचा हिशोब कसा करायचा?
सातव्या वेतन आयोगाच्या वेतनवाढीअंतर्गत वेतन मोजणीसाठी डीएची गणना कर्मचाऱ्याच्या मूळ वेतनावर करावी लागणार आहे. समजा एखाद्या केंद्रीय कर्मचाऱ्याचे किमान मूळ वेतन 25,000 रुपये असेल तर त्याचा महागाई भत्ता (डीए कॅल्क्युलेशन) 25,000 च्या 46% असेल. 25,000 रुपयांपैकी 46% म्हणजे एकूण 11,500 रुपये असतील. हे एक उदाहरण आहे. त्याचप्रमाणे इतर वेतन रचना असणारेही आपल्या मूळ वेतनानुसार त्याची गणना करू शकतात.
महागाई भत्त्यावर कर आकारला जातो
महागाई भत्ता पूर्णपणे करपात्र आहे. भारतात इन्कम टॅक्सच्या नियमांनुसार इन्कम टॅक्स रिटर्नमध्ये (आयटीआर) महागाई भत्त्याची स्वतंत्र माहिती द्यावी लागते. म्हणजे महागाई भत्त्याच्या नावाखाली मिळणारी रक्कम करपात्र असून त्यावर कर भरावा लागणार आहे.
महत्वाचं : म्युच्युअल फंड आणि शेअर बाजारातील गुंतवणूक ही जोखमींवर आधारित असते. शेअर मार्केटमध्ये गुंतवणूक करण्यापूर्वी तुमच्या आर्थिक सल्लागाराचा सल्ला नक्की घ्या. कोणत्याही आर्थिक नुकसानीस महाराष्ट्रनामा डॉट कॉम जबाबदार राहणार नाही.