
Cheque Payment Rules | आजच्या काळात ऑनलाइन व्यवहार झपाट्याने वाढत आहेत, परंतु अजूनही बरेच लोक आहेत जे चेकद्वारे पैसे देण्यास प्राधान्य देतात. कोणत्याही परिस्थितीत मोठ्या व्यवहारांसाठी धनादेशांचा वापर केला जातो. त्यामुळे अनेक गोष्टींची काळजी घेणं अत्यंत गरजेचं आहे. अन्यथा चेक बाऊन्स झाल्यास दंडासह तुरुंगात जावे लागू शकते.
कायदेशीर गुन्हा
चेक बाऊन्स हा न्यायालयीन भाषेत कायदेशीर गुन्हा मानला जातो. त्यात निगोशिएबल इन्स्ट्रुमेंट्स अॅक्ट १८८१ अंतर्गत शिक्षेची तरतूद आहे. जेव्हा एखादी बँक काही कारणास्तव चेक नाकारते आणि पेमेंट करत नाही, तेव्हा त्याला चेक बाउंस म्हणतात. याचे कारण म्हणजे बहुतांश खात्यांमध्ये बॅलन्स नसतो. याशिवाय व्यक्तीच्या स्वाक्षरीत तफावत असल्यास बँकही चेक नाकारते.
चेक बाऊन्सची कारणं
* देयकाच्या बँक खात्यात पुरेसे पैसे नाहीत
* स्वाक्षरी एकसारखी नसते
* खाते क्रमांक एकसारखा नसतो
* धनादेशाची तारीख जारी करा
* ही रक्कम शब्द आणि संख्येत एकसारखी नसते
* फाटलेला चेक
* ओव्हरड्राफ्टची मर्यादा ओलांडली असल्यास
चेक बाऊन्स झाल्यानंतर काय होते?
चेक बाऊन्स झाल्यावर चेक देणाऱ्या व्यक्तीला त्याची माहिती द्यावी लागते. ज्यानंतर त्याला 1 महिन्याच्या आत पैसे द्यावे लागतील. तसे न केल्यास तुम्हाला कायदेशीर नोटीस पाठवली जाते. त्यानंतरही १५ दिवसांत उत्तर न दिल्यास त्याच्याविरुद्ध निगोशिएबल इन्स्ट्रुमेंट्स अॅक्ट १८८१ च्या कलम १३८ अन्वये गुन्हा दाखल केला जातो. धनादेश, बँक ड्राफ्ट सध्या जारी केल्याच्या तारखेपासून 3 महिन्यांसाठी वैध आहेत. 3 महिन्यांपेक्षा जुना चेक रिजेक्ट करण्याचा बँकेचा नियम आहे. हा नियम चेक लिहिणाऱ्या व्यक्तीच्या सुरक्षिततेसाठी आहे, कारण पैसे इतर कोणत्याही माध्यमातून दिले गेले असण्याची किंवा धनादेश हरवला किंवा चोरीला गेला असण्याची शक्यता आहे.
या गोष्टी लक्षात ठेवा
१. आपण कोणालाही चेक देण्यापूर्वी आपल्या खात्यात पैसे आहेत याची खात्री करा.
२. धनादेश घेणाऱ्या व्यक्तीने तीन महिन्यांच्या आत कॅश करणे आवश्यक आहे.
३. धनादेशाद्वारे पैसे भरताना नाव आणि पैशांबाबत शब्द आणि आकड्यांमध्ये जास्त जागा देणे टाळा.
४. बँकेच्या धनादेशावर स्वाक्षरी करताना लक्षात ठेवा की, संबंधित बँकेच्या शाखेच्या रेकॉर्डमध्ये आधीच असल्याने तुम्हाला स्वाक्षरी करावी लागेल.
५. जेव्हा आपण एखाद्याला बँक चेकसह पैसे द्याल तेव्हा चेकचा तपशील जसे की चेक नंबर, खात्याचे नाव, रक्कम आणि तारीख याची नोंद नक्की करा.
६. नेहमी खाते भरणारे धनादेश जारी करा.
७. धनादेशावर केलेली स्वाक्षरी बँकेत नोंदणीकृत असावी.
८. चेकवरील माहिती अचूक भरा.
महत्वाचं : तुम्हाला हा लेख/बातमी आवडली असेल तर नक्की शेअर करा आणि महाराष्ट्रनामाला फॉलो करा. तसेच शेअर बाजारातील गुंतवणुकीसंदर्भात तज्ज्ञांनी दिलेल्या सल्ल्याशी आमचा काहीही संबंध नाही. शेअर मार्केटमध्ये गुंतवणूक करण्यापूर्वी तुमच्या आर्थिक सल्लागाराचा सल्ला नक्की घ्या. शेअर खरेदी/विक्री हा बाजार तज्ज्ञांचा सल्ला आहे. म्युच्युअल फंड आणि शेअर बाजारातील गुंतवणूक ही जोखमींवर आधारित असते. त्यामुळे कोणत्याही आर्थिक नुकसानीस महाराष्ट्रनामा डॉट कॉम जबाबदार राहणार नाही.