Bank Cheque Alert | आजच्या काळात अर्थातच बहुतांश लोक डिजिटल पेमेंटचा आधार घेतात, पण तरीही अशी अनेक कामे आहेत ज्यांना अजूनही चेकची गरज आहे. पण चेकने पेमेंट करताना ते खूप काळजीपूर्वक भरावे कारण तुमच्या छोट्याशा चुकीमुळे चेक बाऊन्स होऊ शकतो.
बँकेच्या भाषेत चेक बाऊन्सला अपमानित धनादेश (Dishonored Cheque) म्हणतात. चेक बाऊन्स तुम्हाला अगदी क्षुल्लक वाटेल, पण नेगोशिएबल इन्स्ट्रूमेंट ऍक्ट १८८१ च्या कलम १३८ नुसार चेकची बाऊन्स हा दंडनीय गुन्हा मानला जातो. शिक्षा आणि दंड किंवा दोन्ही ची तरतूद आहे.
जाणून घ्या चेक का बाऊन्स होऊ शकतो
चेक बाऊन्सची अनेक कारणे असू शकतात. यामध्ये खात्यात शिल्लक नसणे किंवा कमी होणे, स्वाक्षरी जुळत नसणे, शब्द लिहिण्यात चूक, खाते क्रमांकातील चूक, ओव्हररायटिंग, चेकची मुदतसंपर्क, चेक जारीकर्त्याचे खाते बंद होणे, बनावट चेकचा संशय, चेकवर कंपनीचा स्टॅम्प नसणे आदींचा समावेश आहे.
चूक सुधारू शकाल का?
होय, जर तुमचा चेक बाऊन्स झाला असेल तर तुम्हाला ही चूक सुधारण्याची पूर्ण संधी दिली जाते. तुमचा चेक बाऊन्स होतो आणि तुमच्यावर कारवाई होते, असे नाही. जर तुमचा चेक बाऊन्स झाला असेल तर बँक तुम्हाला आधी त्याची माहिती देते. यानंतर तुमच्यासमोर 3 महिने असतात ज्यात तुम्ही दुसरा चेक कर्जदाराला देता. जर तुमचा दुसरा धनादेशही बाऊन्स झाला तर कर्जदार तुमच्याविरोधात कायदेशीर कारवाई करू शकतो.
चेक बाऊन्सवर बँका आकारतात दंड
चेक बाऊन्स झाल्यावर बँका दंड आकारतात. हा दंड धनादेश देणाऱ्या व्यक्तीला भरावा लागतो. त्यासाठी प्रत्येक बँकेने वेगवेगळी रक्कम निश्चित केली आहे.
खटला दाखल होऊ शकतो?
धनादेश अनादर होताच देयकावर कारवाई होते, असे नाही. चेक बाऊन्स झाल्यावर बँकेकडून सर्वप्रथम कर्जदाराला पावती दिली जाते, ज्यामध्ये चेक बाऊन्सचे कारण स्पष्ट केले जाते. त्यानंतर कर्जदार ३० दिवसांच्या आत कर्जदाराला नोटीस पाठवू शकतो. नोटीस बजावल्यानंतर १५ दिवसांच्या आत कर्जदाराकडून उत्तर न मिळाल्यास कर्जदार न्यायालयात जाऊ शकतो. बँक एका महिन्याच्या आत मॅजिस्ट्रेट कोर्टात तक्रार दाखल करू शकते. त्यानंतरही कर्जदाराकडून रक्कम न मिळाल्यास तो त्याच्यावर खटला दाखल करू शकतो. दोषी आढळल्यास दोन वर्षांपर्यंत तुरुंगवास किंवा दंड किंवा दोन्ही शिक्षा होऊ शकतात.
Disclaimer: म्युच्युअल फंड आणि शेअर बाजारातील गुंतवणूक ही जोखमींवर आधारित असते. शेअर मार्केटमध्ये गुंतवणूक करण्यापूर्वी तुमच्या आर्थिक सल्लागाराचा सल्ला नक्की घ्या. कोणत्याही आर्थिक नुकसानीस महाराष्ट्रनामा डॉट कॉम जबाबदार राहणार नाही.
