Gratuity Calculation | जर तुम्ही पगारदार कर्मचारी असाल, तर तुम्ही ग्रॅच्युइटीचा उल्लेख कधीतरी ऐकला असेलच. विशेषत: खासगी नोकरी करणारे अनेकदा ग्रॅच्युइटीची चर्चा करतात. मात्र, असे असूनही अनेक नोकरदार लोकांकडे ग्रॅच्युइटीबाबत योग्य माहिती नसते. आज आपण ग्रॅच्युइटी आणि त्याच्याशी संबंधित नियमांबद्दल सविस्तर जाणून घेण्याचा प्रयत्न करू.
ग्रॅच्युइटी म्हणजे काय :
पगार, पेन्शन, पीएफ या व्यतिरिक्त एकाच कंपनीत दीर्घकाळ काम करणाऱ्या कर्मचाऱ्यांनाही ग्रॅच्युइटीचा लाभ मिळतो. ग्रॅच्युइटी म्हणजे एखाद्या कर्मचाऱ्याला कंपनीकडून मिळणाऱ्या गिफ्टप्रमाणे आहे. ग्रॅच्युइटीचा एक छोटासा भाग कर्मचाऱ्यांच्या पगारातून कापला जातो. यासोबतच कंपनीकडून ग्रॅच्युइटी म्हणूनही मोठी रक्कम जमा केली जाते. जर तुम्ही एखाद्या कंपनीत 5 वर्ष काम करत असाल तर तुम्हाला तिथे ग्रॅच्युइटीचा हक्क मिळेल. तसेच नोकरीच्या काही अटी पूर्ण केल्यास गॅरंटीड ग्रॅच्युइटी मिळेल.
ग्रॅच्युइटी कायदा, 1972 चा भरणा :
पेमेंट ऑफ ग्रॅच्युइटी अॅक्ट, १९७२ नुसार ज्या कंपनीत १० पेक्षा जास्त कर्मचारी काम करतात त्या कंपनीतील प्रत्येक कर्मचाऱ्याला ग्रॅच्युइटीचा लाभ मिळतो. जर एखादा कर्मचारी नोकरी सोडून गेला किंवा बदलला किंवा विशिष्ट वेळ घालवून निवृत्त झाला, तर त्याला ग्रॅच्युइटीचा लाभ मिळतो. याशिवाय टॅक्सचा फायदाही त्यावर मिळतो. सरकारने करमुक्त ग्रॅच्युइटीची मर्यादा १० लाखांवरून २० लाखांपर्यंत वाढवली आहे. यासोबतच नवीन पे कोड लागू झाल्यानंतर ग्रॅच्युइटीच्या रकमेतही वाढ होणार आहे.
ग्रॅच्युइटीचं गणित समजून घ्या :
ग्रॅच्युइटी एका विशिष्ट सूत्रानुसार काढली जाते. याचे सूत्र आहे – एकूण ग्रॅच्युइटी रक्कम = (मागील वेतन)x (15/26) x (आपण कंपनीत किती वर्षे काम केले आहे).
एका कर्मचाऱ्याने याच कंपनीत २० वर्षे काम केले असे गृहीत धरले तर त्याचा शेवटचा पगार ७५ हजार रुपये आहे. त्यामुळे ग्रॅच्युइटीची गणना महिन्याच्या चार दिवसांच्या सुट्टीनुसार २६ दिवसांच्या आधारे केली जाईल.अशा प्रकारे ग्रॅच्युइटीची एकूण रक्कम रु. 75,000 x (15/26) x (20) = 8,65385 आहे.
महत्वाचं : तुम्हाला हा लेख/बातमी आवडली असेल तर नक्की शेअर करा आणि महाराष्ट्रनामाला फॉलो करा. तसेच शेअर बाजारातील गुंतवणुकीसंदर्भात तज्ज्ञांनी दिलेल्या सल्ल्याशी आमचा काहीही संबंध नाही. शेअर मार्केटमध्ये गुंतवणूक करण्यापूर्वी तुमच्या आर्थिक सल्लागाराचा सल्ला नक्की घ्या. शेअर खरेदी/विक्री हा बाजार तज्ज्ञांचा सल्ला आहे. म्युच्युअल फंड आणि शेअर बाजारातील गुंतवणूक ही जोखमींवर आधारित असते. त्यामुळे कोणत्याही आर्थिक नुकसानीस महाराष्ट्रनामा डॉट कॉम जबाबदार राहणार नाही.
