Your Money Value | प्रत्येकाची कधी ना कधी अशी परिस्थिती असते जेव्हा त्यांना जादा पैशांची गरज असते आणि मग मित्र आणि नातेवाईक त्यांच्या मनात मदतीसाठी सर्वात आधी येतात. तुमच्या मित्र/नातेवाईकांपैकी कुणीही तुमच्याकडे पैशासाठी मदत मागत असेल तर त्यांना मदत करा, पण काही गोष्टी लक्षात ठेवा. सर्वसाधारणपणे लोक नातेसंबंधात पैशाचे व्यवहार टाळतात कारण कधीकधी पैशामुळे अगदी जवळच्या नातेसंबंधातही कटुता निर्माण होते.
त्यामुळे मित्र/नातेवाईकांसोबत व्यावसायिक भागीदारीही लोक टाळतात, पण असं असलं तरी अनेक वेळा अशी परिस्थिती निर्माण होते की, तुमच्याजवळची एखादी व्यक्ती तुमच्याकडे मदत मागते आणि तुम्हाला नात्यांबद्दल बोलता येत नाही. आपल्या प्रियजनांना मदत करणं ही चांगली गोष्ट आहे, पण पैशाच्या बाबतीत थोडी खबरदारीही घ्यायला हवी, एखाद्याला कर्ज द्यायचं असेल तर या गोष्टी लक्षात ठेवा.
गरज पूर्ण तपासूनच पैसे द्या, नाहीतर :
एखाद्याला कर्ज देण्यापूर्वी परिस्थितीचे सखोल विश्लेषण करा, तसेच प्रकरणाचे गांभीर्य समजून घेण्याचा प्रयत्न करा. समोरच्या व्यक्तीला खरोखरच काही अत्यंत महत्त्वाच्या कामासाठी पैशांची गरज आहे का किंवा तो फक्त आपला कोणताही छंद पूर्ण करण्यासाठी तुमच्याकडे पैसे मागत आहे? या प्रकरणात तुम्ही फारशी चौकशी करत नसलात, तरी त्याला कोणत्या कामासाठी पैशांची गरज आहे, हे जाणून घेण्याचा प्रयत्न करा. शक्य असल्यास त्याला लगेच पैसे देण्याऐवजी दुसरा मार्ग सुचवा. जर तुम्ही अजूनही बोलत नसाल आणि तुम्हाला पैसे द्यावे लागत असतील, तर त्याची गरज पूर्ण तपासूनच पैसे द्या, नाहीतर तो तुमच्या पैशाचा गैरवापर करेल जेणेकरून भविष्यात तुमच्या नात्याला तडा जाईल.
तुमच्या अटी आणि शर्तीवर स्पष्ट बोला :
पैशाच्या बाबतीत भावनांना दूर ठेवा. तुमच्या अटी आणि शर्ती काय आहेत, याची यादी तयार करा, जसे – तो किती दिवसांत आपले पैसे परत करेल, तो कसा देईल? जास्त रक्कम असेल तर हप्ता किती असेल वगैरे. या सर्व गोष्टींवर समोरच्याशी चर्चा करा जेणेकरून भविष्यात कोणत्याही प्रकारच्या गैरसमजाला वाव मिळणार नाही. एक गोष्ट लक्षात ठेव की एकदा पैसे दिले की, त्याने त्या पैशाचे काय केले, त्याने ते कसे खर्च केले हे त्याला पुन्हा पुन्हा विचारू नका. आपल्या वारंवार विचारण्यामुळे नात्यात तणाव आणि क्रॅक होऊ शकतात. जर तुम्ही मोठ्या रकमेचे कर्ज देत असाल तर त्याचा लेखी पुरावा ठेवा.
आपली आणि समोरच्याची क्षमता समजून घ्या :
अहो मामांनी आज पहिल्यांदा माझ्याकडे पैसे मागितले आहेत, आता तुम्हाला कोणत्याही प्रकारे पैशांची व्यवस्था करावी लागेल. ‘आपल्या जवळच्या व्यक्तीने कर्ज मागितल्यावर अशा प्रतिक्रिया तुम्हाला अडचणीत आणतील का? समजा तुम्ही तुमच्या क्षमतेपेक्षा जास्तच जाऊन एखाद्या मित्राकडे किंवा सहकाऱ्याकडून पैसे मागितले असतील आणि त्यांना दिले असतील, पण समोरच्याने तुम्हाला वेळेवर पैसे परत केले नाहीत, तर तुम्ही काय कराल? मित्रांमध्ये तुमचा आदर काय असेल? त्यामुळे पैसे नसतील तर नकार द्यायला मागेपुढे पाहू नका. आपल्या गरजा पूर्ण झाल्यानंतर आपल्याकडे अतिरिक्त पैसे असतील तरच एखाद्याला कर्ज द्या. जर तुमच्या मित्राने/नातेवाईकाने मागितलेले पैसे तुमच्याकडे नसतील तितके पैसे तुमच्याकडे सध्या नाहीत, अशा स्पष्ट शब्दांत त्यांना सांगा आणि तुम्हाला जेवढे पैसे देता येतील तेवढे द्या.
पैसे परत करण्यासाठी एक कालावधी स्पष्ट ठरवा :
तुम्ही एखाद्याला कर्ज देत असल्याने तुम्हाला वाटेल की, पैसे परत करण्याची वेळ ठरवण्याची गरज नाही, पण तुमचा विचार योग्य नाही. तुम्ही कोणालाही कर्ज द्या, पैसे देताना ते परत करण्याची वेळ ठरवा. वेळ ठरवण्याची गरज समोरच्यालाही समजते, हे लक्षात ठेवा. खरे तर त्याला तसे करणेही फायद्याचे ठरेल कारण वेळ निश्चित केल्याने त्याच्यावर विशिष्ट तारखेपर्यंत पैसे भरण्याचा दबाव वाढेल आणि आपले पैसे भरण्यासाठी बचत सुरू होईल. शक्यतो कमी पैशासाठी जास्त वेळ ठेवू नका. होय, जर तुम्ही जास्त पैसे दिले असतील तर तुम्ही दोन वर्षांची वेळ ठरवू शकता. तुम्ही किती कर्ज दिले आहे ते लक्षात ठेवा.
व्याज आकारू नका :
आपण कोणताही व्यवसाय करार केलेला नाही किंवा आपल्याला व्याज मिळेल अशा कोणत्याही बँक किंवा फायनान्स कंपनीत गुंतवणूक केलेली नाही. तुमच्या कोणत्याही नातेवाइकांना दिलेल्या पैशांवर व्याज आकारण्याची चूक करू नका, कदाचित त्यावेळी ती व्यक्ती तुमचे म्हणणे ऐकून घेईल, पण भविष्यात तुमच्या नात्यात दुरावा नक्कीच असेल. एक गोष्ट लक्षात ठेवा की त्यांनी तुमच्याकडे बँक किंवा फायनान्शिअल कंपनीऐवजी पैसे मागितले कारण त्यांचा तुमच्यावर विश्वास आहे की, तुम्हाला त्यांची सक्ती समजेल आणि त्याचा अनुचित फायदा घेणार नाही.
उधारीची सवय लावू नका :
तुम्ही जवळच्या व्यक्तीला पैसे देऊन त्याला मदत करत असलात, तरी तुमची सवय म्हणून कर्ज देण्याचा समावेश करू नका. नाहीतर समोरची व्यक्ती गृहीत धरू लागेल. त्याला पैशाचे महत्त्वही समजणार नाही कारण जेव्हा त्याला गरज असते, तेव्हा तुम्ही त्याला मदत करण्यासाठी तिथे असता आणि ही परिस्थिती तुमच्यासाठी धोकादायक ठरू शकते, हे त्याला माहीत असते. कारण बराच वेळ पैसे दिले नाहीत म्हणून वारंवार शिवीगाळ केली तर त्याला अपमानित आणि असुरक्षित वाटू लागते. अशा परिस्थितीत अनेक वेळा कर्जदारही तुमच्यासोबत काही तरी चुकीचं वागू शकतो. कर्जदाराने कष्टामुळे पैसे देणाऱ्याला वाटेतून काढून टाकल्याची अनेक प्रकरणे समोर आली आहेत.
ओळखीच्या लोकांना साक्षीदार ठेवा :
तुम्ही जे कर्ज देत आहात त्याचा लेखी पुरावा नसेल तर तुमचा भाऊ/बहीण असला तरी एकट्याने पैसे उधार देऊ नका. शक्यतोवर तुमच्या दोघांना ओळखणाऱ्या काही लोकांसमोर (२-३) पैसे द्या. यामुळे पैसे घेणाऱ्या व्यक्तीला आपली जबाबदारी लक्षात येईल आणि तो लवकरच पैसे परत करण्याचा प्रयत्न करेल. त्याचप्रमाणे या जाणत्या लोकांसमोर पैसे परत केल्यावर कर्ज परत करणाऱ्या व्यक्तीचेही समाधान होते.
महत्वाचं : तुम्हाला हा लेख/बातमी आवडली असेल तर नक्की शेअर करा आणि महाराष्ट्रनामाला फॉलो करा. तसेच शेअर बाजारातील गुंतवणुकीसंदर्भात तज्ज्ञांनी दिलेल्या सल्ल्याशी आमचा काहीही संबंध नाही. शेअर मार्केटमध्ये गुंतवणूक करण्यापूर्वी तुमच्या आर्थिक सल्लागाराचा सल्ला नक्की घ्या. शेअर खरेदी/विक्री हा बाजार तज्ज्ञांचा सल्ला आहे. म्युच्युअल फंड आणि शेअर बाजारातील गुंतवणूक ही जोखमींवर आधारित असते. त्यामुळे कोणत्याही आर्थिक नुकसानीस महाराष्ट्रनामा डॉट कॉम जबाबदार राहणार नाही.
