IRCTC Ticket VIKALP | सण हा आपल्या कुटुंबाला, मित्रपरिवाराला, नातेवाईकांना आणि इतरांना भेटण्याचा उत्तम काळ मानला जातो, पण अनेक महिने आधीच प्लॅनिंग केलं नसेल तर हा प्रवास सोपा होणार नाही. रेल्वेचे कन्फर्म तिकीट मिळवणे हे सर्वात मोठे आव्हान आहे. मात्र, भारतीय रेल्वेचा पुढाकार असलेल्या ‘विकल्प’ योजनेच्या मदतीने यावर तोडगा निघू शकतो. जर वेटिंग-लिस्टचं तिकीट कन्फर्म लिस्टमध्ये येत नसेल, तर या उपक्रमामुळे प्रवाशांना पर्यायी ट्रेनमध्ये कन्फर्म सीट मिळण्यास मदत होते. या योजनेवर एक नजर टाकूया आणि ती कशी कार्य करते हे जाणून घेण्याचा प्रयत्न करूया.
काय आहे पर्याय योजना :
‘विकल्प’, ज्याला पर्यायी रेल्वे निवास योजना (ए.टी.ए.एस.) असेही म्हटले जाते, सर्व मेल आणि एक्स्प्रेस गाड्यांमध्ये लागू करण्यात आले आहे, जेणेकरून प्रतीक्षा यादीतील प्रवाशांना निश्चित राहण्याची व्यवस्था करता येईल आणि उपलब्ध निवासस्थानांचा इष्टतम वापर करता येईल. या योजनेत प्रतीक्षा यादीतील प्रवाशांना तिकीट काढताना ‘विकल्प’ हा पर्याय निवडावा लागतो आणि त्या प्रवाशांना ओपन हाऊसिंगच्या उपलब्धतेच्या अधीन राहावे लागते. चार्टिंग करण्यापूर्वी नंतरच्या टप्प्यात ‘ऑप्शन प्लॅन’ मिळू शकतो. बुक केलेल्या तिकीट हिस्ट्री लिंकद्वारेही यात प्रवेश करता येणार आहे.
या योजनेचा पर्याय कोण निवडू शकतो :
* ही योजना कोणत्याही ट्रेनमध्ये आणि कोणत्याही क्लासमध्ये प्रवास करणाऱ्या कोणत्याही प्रवाशासाठी उपलब्ध आहे.
* या योजनेअंतर्गत जास्तीत जास्त सात रेल्वेगाड्यांचा पर्याय निवडता येईल.
* त्यासाठी प्रवाशांना अतिरिक्त शुल्क भरण्याची गरज नसून भाड्यातील फरकाचा परतावाही त्यांना मिळणार नाही.
* ज्या प्रवाशांनी पूर्णपणे प्रतीक्षा केली आहे, त्यांनाच पर्यायी ट्रेनमध्ये वाटपाचा विचार केला जाईल.
योजनेचे फायदे-तोटे
१. पर्याय योजनेची निवड केली म्हणजे प्रवाशांना पर्यायी गाड्यांमध्ये कन्फर्म बर्थ दिले जातील, असा होत नाही. हे सर्व ट्रेन आणि बर्थच्या उपलब्धतेवर अवलंबून आहे.
२. एकदा पर्यायी ट्रेनमध्ये तुमचं तिकीट कन्फर्म झालं की ते रद्द करायचं असेल तर तुम्हाला तुमच्या बर्थ/ट्रेनच्या अल्टरनेट ट्रेनमधील स्टेटसनुसार कॅन्सलेशन चार्ज द्यावा लागेल.
३. या योजनेंतर्गत, आपले बोर्डिंग आणि टर्मिनिंग स्टेशन जवळच्या क्लस्टर स्टेशनमध्ये बदलू शकते.
४. तुम्ही निवडलेल्या कोणत्याही पर्यायी ट्रेनमध्ये तुम्हाला हस्तांतरित केले जाऊ शकते जे तुम्ही बुक केलेल्या मूळ ट्रेनच्या नियोजित प्रस्थानापासून ३० मिनिटे ते ७२ तासांच्या दरम्यान सुटते.
तिकीट बुक करताना पर्याय योजना कशी निवडावी :
* आयआरसीटीसीच्या अ ॅप्लिकेशनवर जा आणि आपण सामान्यत: जसे करता तसे आपले तिकीट बुक करा.
* कन्फर्म तिकीट मिळत नसेल, तर तिकिटाच्या तपशिलाच्या अगदी खाली उपलब्ध असलेल्या ‘ऑप्शन्स’ पर्यायावर क्लिक करा.
* मग आपल्या आवडीची ट्रेन निवडण्याचा पर्याय मिळेल, जास्तीत जास्त सात ट्रेन निवडता येतील.
* सबमिटवर क्लिक केल्यानंतर तुमचा ‘ऑप्शन्स’चा ऑप्शन अॅक्टिव्हेट होईल.
* अंतिम स्थितीसाठी पर्यायी गाडीचा चार्ट तयार झाल्यानंतरही प्रवासी आपली पीएनआर स्थिती तपासू शकतात.
महत्वाचं : तुम्हाला हा लेख/बातमी आवडली असेल तर नक्की शेअर करा आणि महाराष्ट्रनामाला फॉलो करा. तसेच शेअर बाजारातील गुंतवणुकीसंदर्भात तज्ज्ञांनी दिलेल्या सल्ल्याशी आमचा काहीही संबंध नाही. शेअर मार्केटमध्ये गुंतवणूक करण्यापूर्वी तुमच्या आर्थिक सल्लागाराचा सल्ला नक्की घ्या. शेअर खरेदी/विक्री हा बाजार तज्ज्ञांचा सल्ला आहे. म्युच्युअल फंड आणि शेअर बाजारातील गुंतवणूक ही जोखमींवर आधारित असते. त्यामुळे कोणत्याही आर्थिक नुकसानीस महाराष्ट्रनामा डॉट कॉम जबाबदार राहणार नाही.
