ITR Filing | पगारदारांनो! ITR डेडलाईन चुकल्यास केवळ दंडच नव्हे, तर 'हे' 5 नुकसान देखील होणार

ITR Filing | प्राप्तिकर विवरणपत्र भरण्याची अंतिम मुदत 31 जुलैच्या जवळ आहे. जर तुम्ही हे महत्वाचे काम अद्याप केले नसेल तर ते लवकरात लवकर पूर्ण करा. अन्यथा दंड भरण्याबरोबरच अनेक गंभीर आर्थिक नुकसान सहन करावे लागू शकते. आयटीआर उशीरा भरल्यास दंड भरावा लागतो, हे बहुतेकांना माहित आहे. पण हे फक्त अर्धसत्य आहे. पूर्ण सत्य हे आहे की, मुदत संपल्यानंतर इन्कम टॅक्स रिटर्न (Belated ITR Filing) भरण्याचे इतरही अनेक परिणाम होतात, जे कोणत्याही करदात्याला टाळायचे असतात.

1. आयटीआर उशिरा भरल्यास किती दंड आकारला जाईल?
सर्वात आधी जाणून घेऊया इन्कम टॅक्स रिटर्न उशिरा भरल्यास किती दंड भरावा लागतो. प्राप्तिकर कायदा 1961 च्या कलम 234F नुसार मुदत संपल्यानंतर प्राप्तिकर विवरणपत्र भरल्यास 5000 रुपयांपर्यंत दंड भरावा लागू शकतो. मात्र, ज्या करदात्यांचे करपात्र उत्पन्न पाच लाख रुपयांपर्यंत आहे, अशा करदात्यांना उशीरा अर्ज भरल्यास कमाल दंड एक हजार रुपये निश्चित करण्यात आला आहे. परंतु हेही लक्षात घेतले पाहिजे की, ज्यांना करदायित्व शून्य असूनही विवरणपत्र भरणे आवश्यक आहे, त्यांना विवरणपत्र उशिरा भरल्यास दंडही भरावा लागू शकतो.

2. थकित कर दायित्वावर व्याज आकारले जाते
प्राप्तिकर विवरणपत्र भरण्यास उशीर झाल्यास होणाऱ्या दंडाबरोबरच थकित कर दायित्वावर दंड म्हणून आकारण्यात येणारे दंडात्मक व्याजही भरावे लागते. विवरणपत्र भरताना कोणताही कर थकीत असेल तर आयकर कायद्याच्या कलम 234A अन्वये दरमहा 1 टक्के दराने व्याज द्यावे लागते. आगाऊ कर थकीत असल्यास कलम 234B आणि 234C अंतर्गत दरमहा १ टक्के व्याजदरआकारला जातो. हे दंडात्मक व्याज 1 एप्रिलपासून आयटीआर भरण्याच्या तारखेपर्यंत भरावे लागते.

3. जुनी करप्रणाली निवडता येणार नाही
नवी कर प्रणाली आर्थिक वर्ष 2023-24 पासून डिफॉल्ट कर प्रणाली करण्यात आली आहे. तरीही करदात्यांना जुनी करप्रणाली निवडण्याचा पर्याय आहे. पण आयटीआर उशीरा भरल्यास जुनी करप्रणाली निवडण्याची सूट मिळत नाही. म्हणजेच तुम्हाला नव्या करप्रणालीनुसार कर भरावा लागणार आहे. आयटीआर भरण्याची डेडलाइन चुकवण्याचा हा मोठा तोटा आहे. कारण नव्या करप्रणालीत बहुतांश करबचत वजावट आणि सवलतींचा लाभ मिळत नाही. तर जुनी करप्रणाली कर बचत गुंतवणुकीसह असे अनेक फायदे देते, ज्यामुळे कर दायित्व कमी होते. त्यामुळे जर तुम्ही तुमचे आर्थिक नियोजन जुन्या कर पद्धतीनुसार केले असेल आणि आता आयटीआर भरण्याची डेडलाइन चुकली असेल तर लेट रिटर्न भरताना तुम्हाला जास्त कर भरावा लागू शकतो.

4. नुकसान कॅरी-फॉरवर्ड करू शकणार नाही
प्राप्तिकराशी संबंधित नियमांनुसार, करदाते कोणत्याही एका वर्षात भांडवली तोटा 8 आर्थिक वर्षांपर्यंत पुढे नेऊ शकतात. यामुळे भविष्यातील भांडवली नफ्यावर लागू होणारे कर दायित्व कमी होण्यास लक्षणीय मदत होते. परंतु आयटीआर उशिरा भरणाऱ्या करदात्यांना भांडवली नुकसानीचा लाभ घेता येणार नाही. म्हणजेच जर त्यांना तोटा झाला असेल, तर भविष्यातील नफ्याशी जुळवून घेऊन ते आपले करदायित्व कमी करू शकणार नाहीत. मात्र, घरांच्या मालमत्तेचे नुकसान याला अपवाद मानले जाते.

5. इन्कम टॅक्स रिफंडही उशीरा मिळणार
ज्या करदात्यांना यावर्षी प्राप्तिकर परतावा मिळू शकतो हे माहित आहे, त्यांनी लवकरात लवकर विवरणपत्र भरणे चांगले. कारण ते जितक्या लवकर रिटर्न भरतील तितक्या लवकर त्यांना परताव्याचे पैसे मिळतील. त्याचवेळी उशीरा विवरणपत्र भरणे म्हणजे परताव्याची दीर्घ प्रतीक्षा करणे, कारण आयटीआर भरल्यानंतरच त्यावर प्रक्रिया केली जाईल. आणि त्यानंतरच तुम्हाला त्यावर परतावा मिळेल. परताव्यावर काही व्याज असेल, तर उशिरा विवरणपत्र भरल्यास तेही कमी असेल. कारण प्राप्तिकर परताव्यावरील व्याजाची गणना आयटीआरच्या पडताळणीच्या तारखेपासून ते प्राप्तिकर विभागाकडून आयटीआरच्या प्रक्रियेच्या तारखेपर्यंत केली जाईल. त्याचबरोबर वेळेवर आयटीआर भरल्यास १ एप्रिलपासून आयटीआर प्रक्रियेच्या तारखेपर्यंत परताव्यावरील व्याजाची गणना केली जाते.

Disclaimer: म्युच्युअल फंड आणि शेअर बाजारातील गुंतवणूक ही जोखमींवर आधारित असते. शेअर मार्केटमध्ये गुंतवणूक करण्यापूर्वी तुमच्या आर्थिक सल्लागाराचा सल्ला नक्की घ्या. कोणत्याही आर्थिक नुकसानीस महाराष्ट्रनामा डॉट कॉम जबाबदार राहणार नाही.

News Title : ITR Filing Delay effect on these things check details 19 July 2024.