दलित मतदारांनी भाजपकडे पाठ फिरवली, उत्तर प्रदेशातील तीन पोटनिवडणुकीतील आकडेवारीतून भाजपसाठी 2024 लोकसभा धोक्याची?

INDIA Alliance | नुकत्याच झालेल्या घोसी पोटनिवडणुकीत भाजपप्रणित एनडीएला मोठ्या पराभवाला सामोरे जावे लागले. उत्तर प्रदेशातील मऊ जिल्ह्यातील घोसी मतदारसंघातून समाजवादी पक्षाचे सुधाकर सिंह यांनी भाजपच्या दारासिंह चौहान यांचा दारुण पराभव केला. या निवडणुकीच्या निकालाखेरीज भाजपसाठी मोठी चिंतेची बाब म्हणजे सर्व प्रयत्न करूनही येथील दलित मतदारांना आकर्षित करण्यात भाजपला अपयश आले.

त्याहीपेक्षा चिंताजनक बाब म्हणजे २०२२ पासून आतापर्यंत झालेल्या तीन विधानसभा पोटनिवडणुकांमध्ये भाजपला या बाबतीत अडचणींचा सामना करावा लागला आहे. यापूर्वी खतौली आणि मैनपुरीयेथील विधानसभा पोटनिवडणुकीत भाजपला अपेक्षित दलित-जाटव मते मिळू शकली नाहीत. आता २०२४ च्या लोकसभा निवडणुकीसाठी वातावरण तयार होऊ लागल्याने भाजपसाठी तणाव नक्कीच वाढणार आहे.

उत्तर प्रदेश घोसी मतदारसंघातील निकालाचे आकडे

घोसी पोटनिवडणुकीत भाजपचे उमेदवार दारासिंह चौहान आणि समाजवादी पक्षाचे सुधाकर सिंह यांच्यात लढत झाली. बसपाच्या अनुपस्थितीत दलित मतदारांच्या बळावर सपाला सहज पराभूत करू, अशी भाजपला आशा होती. इथल्या दलितांना आपल्याकडे खेचण्यासाठी भाजपनेही अनेक युक्त्या अजमावल्या होत्या.

मायावतींबद्दल सहानुभूती व्यक्त करण्यासाठी खुद्द मुख्यमंत्री योगी आदित्यनाथ यांनी 1995 च्या स्टेट गेस्ट हाऊस घटनेचा उल्लेख केला. पण असे असूनही निवडणूक निकाल त्यांच्या इच्छेनुसार लागला नाही. सपाचे सुधाकर सिंह यांना तब्बल ५७.२ टक्के तर भाजपला ३७.५ टक्के मते मिळाली. 2022 मध्ये सपाला 42.21 टक्के, भाजपला 33.57 टक्के आणि बसपाला 21.12 टक्के मते मिळाली होती. यावेळी बसप रिंगणात होती, पण निकाल पाहता दलित मते भाजपऐवजी सपाकडे वळल्याचे दिसून येत आहे.

खतौलीमध्येही असाच प्रकार घडला

डिसेंबर 2022 मध्ये खतौली विधानसभा पोटनिवडणूक झाली, ज्यात भाजपला रालोदकडून पराभवाला सामोरे जावे लागले. यापूर्वी झालेल्या सार्वत्रिक निवडणुकीत भाजपचे विक्रमसिंह सैनी यांनी ४५.३४ टक्के मते मिळवून विजय मिळवला होता. त्यावेळी रालोदचे राजपाल सिंह सैनी 38 टक्के मतांसह दुसऱ्या आणि बसपा 14.15 टक्के मतांसह तिसऱ्या स्थानावर होते.

त्यानंतर मुझफ्फरनगर दंगलीत दोषी ठरल्यानंतर विक्रम यांना अपात्र ठरवण्यात आले आणि त्यांना येथे पुन्हा निवडणूक घ्यावी लागली. या निवडणुकीत रालोद-सपा आघाडीचे मदन भैय्या ५४.२३ टक्के मतांसह विजयी झाले, तर भाजपच्या उमेदवार राजकुमारी सैनी ४१.७२ टक्के मतांसह दुसऱ्या स्थानावर पोहोचल्या.

येथे मुस्लिमांपाठोपाठ दलितांना सर्वाधिक मते मिळाली आणि ती रालोदच्या बाजूने गेली. आझाद समाज पक्षाचे प्रमुख चंद्रशेखर आझाद यांनी रालोद उमेदवाराच्या बाजूने दलितांमध्ये प्रचार केला होता, असा दावा सूत्रांनी केला आहे. परिणामी दलित मते रालोद-सपा आघाडीच्या उमेदवाराकडे गेली.

असाच काहीसा प्रकार मैनपुरीत घडला

मैनपुरी लोकसभा पोटनिवडणूक गेल्या वर्षी डिसेंबरमध्ये झाली होती. समाजवादी पक्षाचे खासदार मुलायमसिंह यादव यांच्या निधनानंतर ही जागा रिक्त झाली होती. सपाच्या उमेदवार डिंपल यादव यांनी ६४.४९ टक्के मते मिळवून विजय मिळवला. तर भाजपचे रघुराजसिंह शाक्य यांना केवळ ३४.३९ टक्के मते मिळाली.

2019 च्या लोकसभा निवडणुकीत सपा-बसपा युतीची सत्ता असताना मुलायम यांना 53.66 टक्के मते मिळाली होती, तर भाजपला 44 टक्के मते मिळाली होती. 2022 च्या पोटनिवडणुकीत बसप निवडणुकीपासून दूर होती. बसपाच्या अनुपस्थितीत डिंपल यांच्या खात्यात मोठ्या प्रमाणात दलित मते गेल्याचे बोलले जाते.

News Title : Uttar Pradesh by polls numbers since 2022 Dalit voters disconnected from BJP 13 September 2023.